Tijdschrift intern begeleiders

Scholen besteden veel tijd aan spelling met methodes die vooral inzetten op het aanleren van spellingsregels. Vaak zonder al te veel succes voor spellingzwakke leerlingen. We vroegen ons af hoe we deze spellingzwakke leerlingen konden leren spellen zonder regels te gebruiken. Daartoe ontwierpen we een interventie (Spellet) waarin we gebruikmaken van drie soorten software. De leerlingen gingen vooruit, niet alleen in absolute zin, maar ook ten opzichte van hun verwachte ontwikkelingslijn.

Tegenvallende spellingresultaten

Sinds jaar en dag vallen de resultaten van het spellingonderwijs tegen, terwijl daar toch relatief veeltijd aan wordt besteed in zowel basis- als voortgezet onderwijs. Vooral de transfer van spellingvaardigheid naar ander schrijfwerk laat te wensen over. Leraren relateren die tegenvallende resultaten aan onvoldoende regelkennis van leerlingen. Dit is verbazingwekkend, omdat hier juist jarenlang op wordt ingezet. Bonset ziet andere oorzaken: een tekort aan spellinggeweten/-bewustzijn, onvoldoende redigeren/reviseren en onvoldoende gebruik van aanwezige hulpmiddelen. Een andere mogelijke oorzaak ligt in een gebrek aan oefening op zins- en tekstniveau. Over het belang van spellingoefening bestaat geen discussie, maar het is wel de vraag of de uitvoerige aandacht voor regels niet ten koste gaat van de oefentijd die nodig is om de juiste schrijfwijze van woorden in het geheugen te verankeren. Het is daarnaast ook de vraag hoe nuttig spellingregels uiteindelijk zijn. Daems stelt dat dit soort regels in het spontane schrijven vrijwel niet gebruikt kunnen worden, doordat ze te gecompliceerd zijn en het werkgeheugen (dat nodig is voor inhoud en formulering) te veel belasten. Er blijft geen ruimte over voor het gebruik van spellingregels.

Spellen zonder spelregels

Leren spellen van onveranderlijke woorden blijkt goed mogelijk zonder daarbij spellingregels te gebruiken. Sterker nog: het gebruik van spellingregels lijkt eigenlijk niet of nauwelijks extra effect op te leveren.

Verder lezen: Tijdschrift Intern Begeleiders (abonnees)

• Bronvermelding:
  TIB (Tijdschrift Intern Begeleiders), jrg. 28 (2018), nr. 1 (januari)